Cosmologia

KÓ KOWA AWATI NHANDEWA-GWI.....IPORÃ ETÉ’IMA NHANDEWY DJAKARU’I AWÃ....YMÃ ETÉ-GWI NHANDERE’YI ODJETY WA’EKWÉ....
KÓ KOWA ARY MA NHANDE DJADJETY NDAÍ TERI.....A’EMA IPORÃ ETÉ ....A’ÉMA NHANDERU ETÉ OME’Ẽ NHANDEWY NHANENIMBYAÍ ODJUKÁWA’É.....A’EWÉ’I......

Kururu dju’í yy rembe-py.
A’é oporai’ima ramõ iroy’í.
A’é mbirekó opypy oĩ ra’é.
Matitiro’ĩ odjapó omenda awã.

pedju apy kunumingwe djaporai nhanderu upé
mboatsy mitangwe`i apy oiko
nhanderu odjapo (wa`ekwe) awakwe nhandewa
nhanderei kowama ywy oiko
djaporai kunhataingwe peporai porã eté
nhanderu oendu awã romboatsy
nhandé tekoa nimuendadju rery
rokawydju odjapó ma nimuendadju rery

compositor:Awa Djatsaadju(Claudino Marcolino)2016

Kó ekoá nhandewa rekó rio Batalha-py.
1985 ogwerowá FEPASA kó ty.
Ramõ ma odjapó tekoá nhemboery Nimuendaju ,Claudemir omboery ryka'é.
1988 kó Tekoá tupi oi ery ma Nimuendaju.
A'erima kó ery oinỹ ma posto Indígena Nimuendaju reé
A'erima kó ery oinỹ ma posto Indígena Nimuendaju reé.

Ype’i wai tereó mbyte py
Edjaiwu nhandewy petei aywu
Djety’i enhoi ma ramo ywy rupi nhemo ae
Kunha’i okema ramo koratsy opó omoi
Txerenda akykwery oi petei py araça
A’epy pame aagwy nhamó aka’a moa
Compositor:Awa Djatsaadju(Claudino 2016)

Djety’i
Djety’i enhõe maramõ ywy-rupi nhemoaẽ.
Kunha’ĩ okema ramõ koratsῦre opó omoĩ.
Txerenda akykwery oĩ peteĩ araça ipy(ty).
A’epy aagwy nhamõ aka’a moã.
Ywyty-py ãro petĩ djaryi oikó omanõ awã.
Enhanĩ enhanĩ mitangwé.
O’okwé dja’u inỹ wae’rã.

vem ao longo do tempo se fortalecendo cada vez mais yma gwiwé onhembareté wé transmitindo os costumes tradicionais através de gerações omboatsa orerekó oremitã-upé fazendo com que os mais jovens se enteressassem d

Nimbodjere nimbodjera’i

Pamē nhaminbodjere
Nhaninbodjere pamē
Djadjewy djiwy djiwy
Djadjewy nhandedjere
Ekwã txewy reme’ē
Naporãi a’egwi opē
Nhaneirũ waiwaima
Naporãi a’egwi opá
Arēwyma kunha’ĩ
Ore mbyté eike katu
Eaywu mbáemo porã
Emombe’upa reo awã.

Ymã mbawyky- agwé ndjipoiry wa'ekwe mba'emo

Roikó-agwé pirá roroangá,ewa'e wa'ekwe rokaru awã.

Pirá etsy mandi’o rewé ro’u wa’ekwé
Pirá mandi'o ku'i rewé, pirá mbedju rewé
Ewa'é wa'ekwé awií, tatu, kapi'ywa rokaru awã
A'eramõ mba'e txetsy odjapó wa'ekwé txewy,
A'epy txere'yi rokaru ,tengwaéma
Pirá rií ewa'e rewé,roikó porã wa'ekwé
Yy awé oikó wa'ekwè mitangwe o'yta wa'ekwe.

Grupo Étnico tupi-Guarani
Tupi Ré”yi
O principal grupo indígena do Brasil foi denominado tupi-guarani. Essa designação é linguística e se refere a um conjunto de línguas aparentadas, faladas por uma grande quantidade de tribos indígenas. Não existia, propriamente, uma única língua, nem se compartilhava uma única cultura. Contudo, acredita-se que essas línguas tiveram origem comum e foram se diferenciando com o passar do tempo.